"TORK" gerçekte nedir ?

"TORK" gerçekte nedir ?

Ülkemizde otomobil kültürü hepimizin bildiği gibi geçmişten beri "kulaktan dolma" bilgilerle ilerlemiştir. Bu yüzden bazı "önemli" detaylar hep "geride" kalmıştır.

Vatandaşımız, otomobil seçerken hep şuna bakar : Bu aracın beygir gücü kaç ?

Elbette bu soruyu da soracak kendine ama bir noktayı da es geçmemeli. Daha önemli bir noktayı... O da "TORK".

Tork, türkçe tabiri ile "Çevirme Kuvveti"dir. Bu tabir, fizik konularında da geçer. Bu tabirin otomobil sektöründeki "önemi" uzun zamandır varolmasına rağmen, ülkemizde yeni yeni ortaya çıkmaktadır.

Tork'un önemini en basit şekilde şöyle anlatabiliriz :

İki araç düşünün. İkisinin de motor hacmi, beygir güçleri, aktarım oranları aynı. Sadece biri diğerinden 10Nm (Nm : newton-metre) daha fazla torka sahip.

Şimdi bu iki aracı, arka tamponlarından birbilerine "halat çekme oyunu" gibi bağlayalım ve her iki sürücüye de aynı anda gaza yüklenmelerini söyleyelim. Kısa bir patinaj gösterisinden sonra torku fazla olan araç, diğer aracı çeker götürür...

Peki bu torkun yüksek olmasının başka faydası var mı ?

Tabi ki var. Asıl söylenilmesi gereken nokta da bu zaten.

Eğer aracınızın torku uygun bir devirde ve yeterli miktarda ise, AZ VİTES DEĞİŞTİRİRSİNİZ. Rampalarda daha iyi toplar aracınız. Diğer sürücüler vites küçültüp hızlanmaya çalışırken, siz sadece gaz pedalına yüklenerek daha çabuk hızlanırsınız. Araç, diğer araçlara göre adeta FIRLAR.

Torkun yüksek olduğu araçlar, DİZEL MOTORA SAHİP araçlardır. Benzinli araçlara göre, dizel araçlar daha yüksek torka sahiptir.

Mesela bir otomobilde kullanılan sıralı 6 silindir ve 4.0lt hacminde bir benzinli motor ortalama 200-250Nm tork üretirken, bu miktar dizellerde 450-500Nm kadar çıkar. Bu yüzden günümüzün Common-Rail dizellerinde de şahit olduğumuz gibi, dizel araçlar daha çabuk hızlanır. Ancak maksimum devir konusunda benzinliler daha avantajlı bir konumdadır. Dizeller belirli bir devirden sonra durulmaya başlarken, benzinli "daha yeni açıldım" edası ile devirlenmeye devam eder.

Benzinli motorlar "İLK KALKIŞ" anında daha ataktır ve bu bir gerçektir. Ancak "ARA HIZLANMALARDA" dizeller konuşmaya başlar ki en önemli nokta da budur çünkü "yakıt ekonomisi" burada ortaya çıkar. Dizeller ara hızlanmalarda motorun devir bandına fazla yük bindirmez. Benzinli motorlar ise genellikle yeni bir devir bandına ihtiyaç duyarlar buna da vites küçültme denir.

Torkun en güzel ve en verimli örneği dizel motorlarda 1500 ile 3000 rpm (devir) arasında olanıdır. Çünkü devir bandının düşükten başlaması ara hızlanmalarda dizeli bir ok haline getirir. Benzinlilerde ise tork üretim devri 2500-3000 ile 4000 rpm arasıdır. En uygun ve en verimli devirler bunlardır.

Son olarak söylenilmesi gereken bir nokta ise, torktan sonra en önemli olan "ŞANZIMAN ORANLARI" dır. Vites sayısından önce ORANLAR önemlidir. Şu sıralara baya bir karşımıza çıkıyor, 1.4lt motorlara 6 ileri şanzıman konuluyor "performans" adına. Ama unutulan bir nokta var o da bu 1.4 lt motor ve 6 ileri vites kombinasyonu "sürücüyü habire vites değiştirmekten" başka birşeye itmez, yorar. Tamam araç iyi hızlanır ama sürekli ama sürekli vites değiştirir durursunuz. Çünkü hacim küçük, devir bandı belli, bu duruma bir de sık aralıklı vites girince siz de görebilirsiniz sonucu...

Tüm otomobillerde 5. vites OVERDRIVE amaçlıdır. Yani maksat motoru rahatlatıp, tüketimi azalmaktır. 6. vites de öyledir 7. de 8. de .... İstediğiniz kadar vites ekleyin eğer tork ve motor güç / hacim uygun değilse ve yeterli gelmiyorsa sonuç alamazsınız